Korona: Rávvagat dutnje geas leat psykalaš givssit

Koronanjoammu ja njoammuneastadandoaibmabijut sáhttet dagahit liigenoađi buohkaide, ja soaitá erenoamážit dutnje geas leat psykalaš givssit dahje gárrenmirkkováttisvuođat.

Vuorjašumit ja streassa čadnon dilálašvuhtii sáhttá dagahit ahte psykalaš dearvvašvuođagivssit mat dus leat vearránit dahje ahte ođđa dávdamearkkat bohciidit. Dasa lassin sáhttet doaibmabijut mat leat biddjon johtui servodagas dahkat ahte lea váddásat geavahit hálddašanstrategiijaid mat muđui lávejit leat ávkkálaččat. Erenoamážit jus leat erremis dahje isolašuvnnas koronanjoammuma geažil.

Čuovvovaš rávvagat sáhttet leat ávkkálaččat:

  • Lea dehálaš ahte geahččalat bisuhit iežat dábálaš dikšoplánii. Váldde oktavuođa iežat divššodeddjiin dahje eará dearvvašvuođabargiin jus lea dárbu dahje jus dus leat jearaldagat. Dát lea erenoamáš dehálaš jus vásihat ahte du psykalaš dearvvašvuođadilli vearrána sakka. Geahččal garvit ahte njoammuneastadeapmi hehtte du váldimis vára iežat dearvvašvuođas.
  • Leat ráhkaduvvon sierra rávvagat mo gieđahallat psykalaš nođiid go lea erremis ja isolašuvnnas. Dát rávvagat leat maiddá ávkkálaččat olbmuide geain leat psykalaš dearvvašvuođagivssit.
  • Muitte váldit atnui daid hálddašanstrategiijaid mat ovdal leat dutnje leamaš ávkin. Jus daid ii sáhte čađahit njoammuneastadandoaibmabijuid geažil mat dál leat, geahččal gávdnat molssaeavttuid. Váldde oktavuođa divššodeddjiin dahje veahkkeásahusain jus dárbbašat veahki dahje rávvagiid dán olis.
  • Lea dehálaš bisuhit dábálaš jándorritma ja struktuvrra, erenoamážit jus leat erremis/isolašuvnnas dahje leat hehttejuvvon searvamis dábálaš doaimmain njoammuneastadandoaibmabijuid geažil.
  • Bisut sosiála oktavuođa ustibiiguin, bearrašiin ja earáiguin geat dutnje leat doarjjan, vejolaččat telefovnna dahje sosiála mediaid bokte jus it sáhte deaivvadit singuin.
  • Dohkket ahte du psykalaš dearvvašvuođagivssit ja du historjá sáhttá váikkuhit dasa mo don jurddašat, dovddat ja reageret korona-dilálašvuhtii.
  • Ii leat eahpedábálaš leat jierásmuvvan, streassaluvvan dahje vuorjašuvvan.
  • Muitte ahte vaikke vel doaibmabijut mat dál dahkkojit fátmmastit hui viidát, de lea ulbmil daiguin hehttet ahte eambbosat njoammuduvvojit ja suddjet sin guđet leat erenoamáš hearkkit koronavirusii.